Ευθανασία
Επιμέλεια Ροκοπάνου Αφροδίτη
Με τον όρο ευθανασία εννοούμε τον ανώδυνο θάνατο. Έχει όμως και την έννοια του ένδοξου, καλού θανάτου.
Ο όρος ευθανασία δημιουργήθηκε απ' τον Άγγλο φιλόσοφο Φράνσις Μπέικον (Francis Bacon), ο οποίος έγραψε ότι «το έργο της ιατρικής είναι η αποκατάσταση της υγείας και η καταπράυνση των πόνων, όχι μόνο όταν η καταπράυνση αυτή μπορεί να οδηγήσει στη θεραπεία, αλλά και όταν μπορεί να εξασφαλίσει έναν εύκολο και γαλήνιο θάνατο». Η θέση αυτή έφερε στο προσκήνιο πολλές διαμάχες που έγιναν οξύτερες τα τελευταία χρόνια. Αρχικά η θέση αυτή στάθηκε αντιμέτωπη στη χριστιανική διδασκαλία, σύμφωνα με την οποία μόνον ο Θεός μπορεί να διαθέσει τη ζωή και τον θάνατο, και αφού ο πόνος έχει κάποια αξία για τη σωτηρία της ψυχής, σε κανένα δεν επιτρέπεται να συντομεύσει τους πόνους.
Παρόλα αυτά τα τελευταία χρόνια έγιναν προσπάθειες για τη νομιμοποίηση της ευθανασίας με δικαιολογητικά τον οίκτο προς τον άνθρωπο που υποφέρει, την θυσία για χάρη του κοινωνικού συνόλου και την απαξία της ζωής. Και πάλι όμως στους ισχυρισμούς αυτούς προκύπτει το ερώτημα αν ο άνθρωπος, ειδικός ή όχι, έχει δικαίωμα να επιβουλεύεται τη ζωή του συνανθρώπου του και να του δώσει ένα τέλος εύκολο και γαλήνιο;
Ηθικό πρόβλημα προκύπτει, επίσης, όταν κάποιος πάσχων από ανίατη νόσο ζητήσει ο ίδιος να του επιβληθεί ευθανασία: Ο θεράπων ιατρός επιτρέπεται (με την ηθική και όχι με την αυστηρά νομική) έννοια να πράξει ανάλογα, συναινώντας στην κατ' απαίτηση του πάσχοντος ευθανασία; Το ζήτημα παραμένει τόσο ηθικά όσο και νομικά, ανοικτό.
Στην κτηνιατρική, ευθανασία είναι η γρήγορη κι ανώδυνη εκτέλεση των οικιακών ζώων που πρόκειται να πεθάνουν και δεν υπάρχει καμιά περίπτωση να γλιτώσουν. Ο πιο συνηθισμένος τρόπος για την πραγματοποίηση της ευθανασίας είναι οι ενδοφλέβιες ενέσεις χλωροφορμίου, χλωράλης σε πυκνό διάλυμα βαρβιτουρικών ή κορεσμένου διαλύματος θειικού μαγνησίου.
Νομοθεσία
Αλβανία: η ευθανασία νομιμοποιήθηκε το 1999.
Αυστραλία: Το 1995 η ευθανασία νομιμοποιήθηκε στο Βόρειο Διαμέρισμα.
Βέλγιο: Το Κοινοβούλιο νομιμοποίησε την πρακτική της ευθανασίας στα τέλη Σεπτεμβρίου του 2002.
Ελβετία: Παραμένουν απαγορευμένες όλες οι μορφές ευθανασίας μεταξύ των οποίων και η θανατηφόρα ένεση. Η ελβετική νομοθεσία ορίζει μόνο την προμήθεια μέσων για να διαπράξει κανείς αυτοκτονία.
Ηνωμένο Βασίλειο: Η ευθανασία είναι παράνομη.
ΗΠΑ: Στις περισσότερες πολιτείες η ευθανασία απαγορεύεται.
Ιαπωνία: Δε διαθέτει επίσημους νόμους για την ευθανασία.
Ιρλανδική Δημοκρατία: Η ευθανασία είναι παράνομη.
Λουξεμβούργο: Η ευθανασία νομιμοποιήθηκε με νομοσχέδιο που ψηφίστηκε από το κοινοβούλιο στις 20 Φεβρουαρίου του 2008 και η επίσημη έγκρισή του έγινε στις 16 Μαρτίου του 2009.
Ολλανδία: Το 2002 η χώρα νομιμοποίησε την ευθανασία, ανάμεσα στα άλλα και με τη μορφή της υποβοηθούμενης αυτοκτονίας από γιατρό.
Ταϊλάνδη: Στις 20 Μαρτίου του 2007 τέθηκε σε ισχύ Πράξη για την Εθνική Υγεία, στην οποία περιγράφονται οι όροι υπό τους οποίους επιτρέπεται η ευθανασία.
Επιμέλεια Ροκοπάνου Αφροδίτη
Με τον όρο ευθανασία εννοούμε τον ανώδυνο θάνατο. Έχει όμως και την έννοια του ένδοξου, καλού θανάτου.
Ο όρος ευθανασία δημιουργήθηκε απ' τον Άγγλο φιλόσοφο Φράνσις Μπέικον (Francis Bacon), ο οποίος έγραψε ότι «το έργο της ιατρικής είναι η αποκατάσταση της υγείας και η καταπράυνση των πόνων, όχι μόνο όταν η καταπράυνση αυτή μπορεί να οδηγήσει στη θεραπεία, αλλά και όταν μπορεί να εξασφαλίσει έναν εύκολο και γαλήνιο θάνατο». Η θέση αυτή έφερε στο προσκήνιο πολλές διαμάχες που έγιναν οξύτερες τα τελευταία χρόνια. Αρχικά η θέση αυτή στάθηκε αντιμέτωπη στη χριστιανική διδασκαλία, σύμφωνα με την οποία μόνον ο Θεός μπορεί να διαθέσει τη ζωή και τον θάνατο, και αφού ο πόνος έχει κάποια αξία για τη σωτηρία της ψυχής, σε κανένα δεν επιτρέπεται να συντομεύσει τους πόνους.
Παρόλα αυτά τα τελευταία χρόνια έγιναν προσπάθειες για τη νομιμοποίηση της ευθανασίας με δικαιολογητικά τον οίκτο προς τον άνθρωπο που υποφέρει, την θυσία για χάρη του κοινωνικού συνόλου και την απαξία της ζωής. Και πάλι όμως στους ισχυρισμούς αυτούς προκύπτει το ερώτημα αν ο άνθρωπος, ειδικός ή όχι, έχει δικαίωμα να επιβουλεύεται τη ζωή του συνανθρώπου του και να του δώσει ένα τέλος εύκολο και γαλήνιο;
Ηθικό πρόβλημα προκύπτει, επίσης, όταν κάποιος πάσχων από ανίατη νόσο ζητήσει ο ίδιος να του επιβληθεί ευθανασία: Ο θεράπων ιατρός επιτρέπεται (με την ηθική και όχι με την αυστηρά νομική) έννοια να πράξει ανάλογα, συναινώντας στην κατ' απαίτηση του πάσχοντος ευθανασία; Το ζήτημα παραμένει τόσο ηθικά όσο και νομικά, ανοικτό.
Στην κτηνιατρική, ευθανασία είναι η γρήγορη κι ανώδυνη εκτέλεση των οικιακών ζώων που πρόκειται να πεθάνουν και δεν υπάρχει καμιά περίπτωση να γλιτώσουν. Ο πιο συνηθισμένος τρόπος για την πραγματοποίηση της ευθανασίας είναι οι ενδοφλέβιες ενέσεις χλωροφορμίου, χλωράλης σε πυκνό διάλυμα βαρβιτουρικών ή κορεσμένου διαλύματος θειικού μαγνησίου.
Νομοθεσία
Αλβανία: η ευθανασία νομιμοποιήθηκε το 1999.
Αυστραλία: Το 1995 η ευθανασία νομιμοποιήθηκε στο Βόρειο Διαμέρισμα.
Βέλγιο: Το Κοινοβούλιο νομιμοποίησε την πρακτική της ευθανασίας στα τέλη Σεπτεμβρίου του 2002.
Ελβετία: Παραμένουν απαγορευμένες όλες οι μορφές ευθανασίας μεταξύ των οποίων και η θανατηφόρα ένεση. Η ελβετική νομοθεσία ορίζει μόνο την προμήθεια μέσων για να διαπράξει κανείς αυτοκτονία.
Ηνωμένο Βασίλειο: Η ευθανασία είναι παράνομη.
ΗΠΑ: Στις περισσότερες πολιτείες η ευθανασία απαγορεύεται.
Ιαπωνία: Δε διαθέτει επίσημους νόμους για την ευθανασία.
Ιρλανδική Δημοκρατία: Η ευθανασία είναι παράνομη.
Λουξεμβούργο: Η ευθανασία νομιμοποιήθηκε με νομοσχέδιο που ψηφίστηκε από το κοινοβούλιο στις 20 Φεβρουαρίου του 2008 και η επίσημη έγκρισή του έγινε στις 16 Μαρτίου του 2009.
Ολλανδία: Το 2002 η χώρα νομιμοποίησε την ευθανασία, ανάμεσα στα άλλα και με τη μορφή της υποβοηθούμενης αυτοκτονίας από γιατρό.
Ταϊλάνδη: Στις 20 Μαρτίου του 2007 τέθηκε σε ισχύ Πράξη για την Εθνική Υγεία, στην οποία περιγράφονται οι όροι υπό τους οποίους επιτρέπεται η ευθανασία.